ابتلا به یبوست یک اختلال گوارشی شایعی است که همه افراد در طی دوران زندگی خود، از نوزادای گرفته تا بزرگسالی، به آن مبتلا می‌شوند. خشک و سفت شدن مدفوع ممکن است در اثر عوامل مختلفی پدید آید. گاهی اوقات تنها یک عامل ساده ماننده تغذیه ناسالم ممکن است در بروز یبوست نقش داشته باشد در حالی که امکان دارد یبوست نشانه ای از یک بیماری جدی باشد. اما چاره چیست؟ چطور میتوان یبوست را درمان کرد؟ آیا یبوست مزمن خطرناک است؟ چه راه هایی برای پیشگیری از یبوست وجود دارد؟ و …..
در ادامه این مطلب با ما همراه شوید تا به طور کامل این موضوع را بررسی کنیم:
یبوست چیست و چگونه ایجاد می‌شود؟
یبوست (Constipation) یک وضعیت غیرطبیعی در روده‌ها است که معمولا به علت کاهش فعالیت روده‌ای و یا مشکلات دیگری که با فرایند هضم و جذب مواد غذایی مرتبط است، رخ می‌دهد. برخی از عوامل می‌تواند شامل کمبود مایعات و فیبر، عوامل محیطی، مشکلات سیستمیک مانند دیابت و … باشد.
در فرایند هضم، غذا از دهان وارد معده شده و سپس به روده کوچک منتقل می‌شود. در روده کوچک، مواد ضروری بدن از غذا جذب می‌شوند و به خون منتقل می‌شوند. سپس باقیمانده‌ی غذا به روده بزرگ منتقل شده و در آنجا از آب جدا شده و به مدفوع تبدیل می‌شود.
هنگامی که فرایند تخلیه مدفوع در روده بزرگ به هر دلیلی مختل شود، ممکن است مدفوع به صورت خشک و سفت تخلیه شود که نتیجه آن یبوست است. به طور کلی کند شدن حرکات دودی شکل روده منجر به نگهداری طولانی مدت مدفوع می‌شود. در نتیجه هر چه مواد هضمی با سرعت کمتری در روده به حرکت درآید، روده بزرگ آب بیشتری را از آن جذب می‌کند که این سبب خشک و سفت شدن مدفوع می‌شود.
در صورت داشتن هرگونه ابهام و یا سوالی درباره یبوست در انتهای همین صفحه (بخش کامنت) سوالتان را مطرح نمایید. کلینیک لیزر شفا در اولین فرصت پاسخگوی سوالات شما خواهد بود.
یبوست چقدر شایع است؟
اگر احساس یبوست دارید، تنها نیستید. یبوست یکی از شایع ترین شکایات گوارشی در ایالات متحده است. حداقل 2.5 میلیون نفر در سال به دلیل یبوست به پزشک خود مراجعه می کنند.You’re not alone if you’re feeling constipated. Constipation is one of the most frequent gastrointestinal complaints in the United States. At least 2.5 million people see their healthcare provider each year due to constipation.
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/4059-constipation
هر چند وقت یکبار باید مدفوع کنیم؟
الگو دفع مدفوع برای هر شخص متفاوت است و نمی‌توان برایی همه افراد یک الگو را در نظر گرفت. برخی از افراد ممکن است در طول روز چند بار برای اجابت مزاج به توالت بروند در حالی که برخی دیگر تنها چند روز در هفته نیاز به دفع مدفوع پیدا می‌کنند.
اما باید به این نکته توجه داشته باشید که اگر بیشتر از روز 3 دفع مدفوع انجام ندهید، مدفوع شما سفت و خشک خواهد شد. در نهایت برای دفع به مشکل می‌خورید.
علائم یبوست
معمولا زمانی که دچار یبوست می‌شوید برخی از علائم زیر را نیز تجربه خواهید کرد:
- نفخ شکم
- عدم تخلیه کامل روده
- مدفوع سفت یا کوچک
- زور زدن برای دفع مدفوع
- معده درد یا گرفتگی عضلات
- احساس مسدود شدن راست روده
- کمتر از سه بار در هفته اجابت مزاج داشتن
اگر شما علائم یبوست را دارید، جهت تعیین نوبت برای درمان یبوست می توانید با شماره ۲۲۳۶۱۰۷۲-۰۲۱ تماس بگیرید.
اینکه “چرا به یبوست دچار می‌شویم” سوالی است که افراد برای رفع و درمان یبوست به دنبال آن می‌گردند! به طور کلی عوامل مختلفی در بروز یبوست نقش دارند که می‌تواند از یک عامل ساده تا پیچیده متغییر باشد. این عوامل عبارتند از:
- بی تحرکی
- افزایش سن
- انسداد روده
- دوران بارداری
- دویورتیکولیت
- کم کاری تیروئید
- سرطان روده بزرگ
- استفاده زیاد از ملین ها
- کمبود فیبر در رژیم غذایی
- سندرم روده تحریک پذیر
- استفاده بیش از حد لبنیات
- به تاخیر انداختن دفع مدفوع
- برخی بیماری های عصبی مانند پارکینسون
- نوشیدن کم مایعات(به ویژه آب) در طول روز
- ایجاد تغییراتی در برنامه روزانه مانند سفر کردن
- بالا بودن کلسیم خون (هایپر کلسمی) ناشی از فعالیت بیش از حد غدد پاراتیروئید، سرطان یا دلایل دیگر
- مصرف برخی داروها مانند قرص آهن، آنتی هیستامین، مسکن های تجویزی، داروهای فشار خون، برخی داروهای ضد تشنج و …
از آنجایی که توده هموروئید یا بواسیر با گذشت زمان نه تنها بهبود پیدا نمی کند بلکه باعث افزایش علائم ناراحت کننده ابتلا به یبوست و زورزدن بیش از حد برای افراد بسیار ناخوشایند و اذیت کننده است؛ بنابراین برای رهایی از آن باید در سبک زندگی و رژیم غذایی خود تجدید نظر داشته باشید.
عواملی که ریسک ابتلا به یبوست را افزایش می‌دهد
در صورت تجربه هر یک از عوامل زیر شانس شما برای مبتلا شدن به یبوست افزایش میابد:
افزایش سن:
به طور کلی افراد بعد از گذشت سن 65 سالگی، متابولیسم بدنشان کند، ماهیچه های دستگاه گوارش ضعیف و تحرک در طول روز کاهش میابد. همین موضوع عاملی برای ابتلا فرد به مدفوع سفت و خشک می‌شود.
زن بودن در بدو تولد:
معمولا زنان بیشتر از مردان دچار یبوست می‌شوند و این موضوع ناشی از تغییرات هورمونی آنها است. تغییرات هورمونی خصوصا در دوران بارداری و شیردهی می‌تواند از عوامل موثر ایجاد یبوست باشد.
عدم فعالیت یا فعالیت بدنی کم در طول روز:
به طور کلی تحرک و فعالیت بدنی در طول روز به حرکات روده شما کمک می‌کند تا به طور طبیعی کار کنند. بهبود حرکات دودی شکل روده باعث می‌شود تا مواد هضمی نرم شده و به سمت رکتوم به حرکت درآیند.
ابتلا به یک اختلال روانی مانند افسردگی یا اختلالات خوردن:
در صورتی که به یکی از اختلالات روان دچار شده باشید ممکن است به دلیل ورزش نکردن، رژیم غذایی ناسالم، مصرف داروهای افسردگی و … درمعرض ابتلا به یبوست قرار بگیرید.
استفاده کم از خوراکی های حاوی فیبر:
زمانی که فیبر کمی را از رژیم غذایی خود دریافت کنید دچار مدفوع خشک و سفت می‌شوید. با افزایش فیبر مصرفی در طول روز و استفاده از میوه ها و سبزیجات تازه در وعده های غذایی خود می‌توانید از ابتلا به یبوست جلوگیری کنید. از آنجایی که فیبر در بدن انسان قادر به هضم نیست می‌تواند به حجیم و نرم کردن مدفوع و به حرکت درآوردن آن در طول لوله گوارشی کمک کند.
مصرف برخی داروها:
استفاده از برخی مواد دارویی مانند ضد درد، ضد افسردگی، ضد اسید، قرص‌های آهن، ضدآلرژی، ضد تشنج، ضد تهوع، داروهای فشار خون و سایر موارد ممکن است منجر به مشکلات یبوست شوند.
عواض یبوست چیست؟
در صورتی که به یبوست مزمن مبتلا شده باشید ممکن است در معرض ابتلا به بیماری های زیر قرار بگیرید:
- بواسیر (وریدهای متورم و ملتهب در رکتوم و مقعد)
- نهفتگی مدفوع (انباشته شدن مدفوع بیش از حد در رکتوم و مقعد)
- شقاق مقعد (پارگی پوشش مخاطی کانال مقعد در اثر دفع مدفوع سفت که سعی در تخلیه آن دارید.)
- پرولاپس رکتوم یا افتادگی رکتوم (تضعیف عضلات نگهدارنده رکتوم در اثر زور زدن بیش از حد)
- دیورتیکولیت (در اثر برآمدگی های کوچک در روده بزرگ (دیورتیکول) ایجاد و ملتهب می‌شود. یبوست و نگهداری طولانی مدت مدفوع در روده ها ممکن است سبب عفونی شدن دیورتیکول ها و ابتلا به دیورتیکولیت شود.)
- بی اختیاری استرسی ادرار (آسیب به عضلات کف لگن در اثر فشار برای حرکت روده‌ها. این ماهیچه ها علاوه بر عضلات دیگر در کنترل مثانه نقش دارند. زور زدن بیش از حد در مدت طولانی ممکن است باعث نشت ادرار از مثانه شود)
جهت دور ماندن از عوارض یبوست همین حالا کلیک کنید.
آیا یبوست می تواند باعث ایجاد سموم در بدن من شود و من را بیمار کند؟
درست است که یبوست باعث می‌شود مدفوع برای مدت زمان بیشتری در روده ها باقی بماند و احساس ناخوشایندی را برای فرد به همراه داشته باشد، اما روده بزرگ یک حفره انعطاف پذیری است که می‌تواند مواد زائد بدن را درون خود برای مدتی نگه دارد. مگر اینکه فرد به بیماری جدی تری مانند مگاکولون سمی دچار شده باشد. در غیر این صورت سموم از طریق دیواره روده بزرگ به بدن نشت پیدا نمی‌کند. به بیان دیگر معمولا یبوست باعث مسمویت بدن نمی‌شود.
روش‌های درمان یبوست
روش‌های درمان یبوست به علت بروز و مدت زمانی که فرد را تحت تاثیر قرار داده است بستگی دارد. در اینجا به برخی از این روش‌ها اشاره می‌کنیم:
تغییر در رژیم غذایی
- نوشیدن آب کافی: برای نرم شدن و هضم راحت تر سعی کنید روزانه 8 لیوان آب بنوشید.
- افزایش مصرف فیبر: فیبر به نرم شدن مدفوع و افزایش حرکات روده کمک می‌کند. منابع خوب فیبر شامل میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و حبوبات هستند.
- مصرف غذاهای ملین: برخی غذاها مانند آلو، انجیر، کیوی و روغن زیتون می‌توانند به تسکین یبوست کمک کنند.
فعالیت بدنی
ورزش منظم موجب افزایش حرکات دودی شکل روده می‌شود. سعی کنید روزانه 30 دقیقه فعالیت بدنی داشته باشید.
ملین‌ها
ملین‌ها داروهایی هستند که به نرم شدن مدفوع و افزایش حرکات روده کمک می‌کنند. شما می‌توانید از ملین‌ها به صورت بدون نسخه و با نسخه استفاده کنید. البته توصیه می‌شود به صورت منظم از ملین ها استفاده نکنید.
درمان‌های خانگی
برخی درمان‌های خانگی مانند مصرف خاکشیر، دمنوش‌های گیاهی و ماساژ شکم می‌توانند برای برطرف کردن یبوست مفید باشند.
در هنگام ابتلا به یبوست چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر یبوست دارید، مهم است که برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه کنید. یبوست می تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله رژیم غذایی، داروها و شرایط پزشکی باشد. اگر یبوست شما شدید یا مداوم است، ممکن است نشانه یک مشکل جدی تر باشد. در اینجا چند علامت وجود دارد که باید در صورت یبوست به پزشک مراجعه کنید:
- استفراغ
- درد شدید شکم
- خونریزی از مقعد
- تغییر در عادات روده
- ناتوانی در دفع مدفوع
- کاهش وزن بدون دلیل
- احساس پری در رکتوم
شما می‌توانید برای بهره مندی از خدمات کلینیک لیزر شفا، با شماره‌های کلینیک تماس بگیرید و یا از طریق فرم رزرو اینترنتی، نوبت درمان و معاینه خود را تعیین کنید.
